W Polsce ponad 40% gleb charakteryzuje się niską i skrajnie niską zawartością potasu. Jest to jeden z dwóch czynników odpowiedzialnych za ograniczenie wielkości produkcji upraw roślinnych w kraju. Problemem jest również niekorzystna relacja azotu do potasu w glebie i jednoczesne sadzenie takich odmian roślin, które wymagają zwiększonej ilości tego drugiego składnika. Czy istnieją skuteczne metody na odwrócenie tej relacji?
Jaka jest rola potasu w hodowli roślin?
Potas jest pierwiastkiem, który istotnie wpływa na rozwój roślin. Pomaga im się krzewić i wypuszczać nowe pędy. Jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który zmniejsza straty w plonach na skutek niedoboru promieni słonecznych i pochmurnego lata. Przy niedoborach potasu rośliny mogą:
- zatrzymać swój wzrost,
- więdnąć,
- gnić,
- żółknąć,
- tracić liście,
- ulegać deformacji,
- tracić walory smakowe.
Największy udział w glebach na terenie Polski ma frakcja niewymienna potasu, która jest trudniej przyswajalna przez rośliny. Dodatkowo proces uwalniania tego pierwiastka zachodzi bardzo powoli. Uzupełnianie składnika poprzez zastosowanie mineralnych nawozów dolistnych jest więc koniecznością.
W naturalnym środowisku przyrodniczym nie występuje potrzeba suplementacji składników odżywczych. Cykl wegetacji dzikich roślin odbywa się w obiegu zamkniętym i występuje tu równowaga. W przypadku produkcji rolniczej istnieją odmienne warunki:
- gleba jest intensywnie wykorzystywana,
- po żniwach i zbiorach roślin usuwane są pozostałości, które są bogate w cenne mikroelementy,
- do hodowli nie są wybierane rośliny o największej wytrzymałości.
Stąd zachodzi potrzeba stosowania różnych form suplementacji witamin i minerałów. Najczęściej potas jest uzupełniany poprzez mineralne nawozy dolistne, siarczan potasu czy sól potasową – ten związek jest często używany w uprawie warzyw. Środki do nawożenia można znaleźć w dobrych sklepach rolniczych.
Kiedy warto uzupełnić niedobory składników mineralnych?
Mineralne nawozy dolistne są wykorzystywane w okresie jesiennym. Ma to na celu przygotowanie roślin do warunków zimowych – uodparnia je na mróz i występowanie chorób. Przyczynia się również do lepszego rozrostu upraw w okresie wiosennym. Warto zwrócić uwagę na oznaczenia stosowane na nawozach. Skrót NPK jest często spotykany na wielu produktach, jest to synonim trzech najważniejszych pierwiastków:
- azotu (N),
- fosforu (P),
- potasu (K).
Braki potasu w glebie dotyczą dużej części gospodarstw w Polsce. Jest to składnik niezbędny do wzrostu roślin i uzyskiwania wysokich plonów. Produkcja roślinna wymaga nawożenia, które można przeprowadzić w okresie jesiennym, co poprawia mrozoodporność roślin oraz chroni przed osłabieniem i chorobami (uodparnia na patogeny bakteryjne i grzybowe), a także ułatwia wiosenny start. Aby nawozy lepiej się przyswajały, powinny być podawane w postaci płynnej lub podlewane.