Rozwój dziecka od momentu narodzin jest bardzo skomplikowanym procesem. Opiera się on na rozwoju zdolności, ciała i mechanizmów, które w okresie dorosłości będą odpowiedzialne za jego indywidualny charakter i predyspozycje.
Od noworodka, przez niemowlę – po dziecko. Lata badań pedagogicznych poskutkowały wyróżnieniem kilku faz rozwoju dzieci – zarówno psychicznego, jak i fizycznego. W każdej z tych faz rozwój polega na zdobywaniu oraz polepszaniu zdolności i umiejętności z konkretnego segmentu.
Mamo, poznaję świat! – czyli o tym, w jaki sposób dzieci postrzegają rzeczywistość
W momencie, gdy dziecko przychodzi na świat rozpoczyna się jego interesująca wspinaczka po kolejnych szczeblach rozwoju. Każdy z tych szczebli wymaga od najmłodszego poznawania otoczenia i świata przy pomocy innych narzędzi. Na tym – mniej więcej – skupia się dorastanie dziecka. Jego ewolucyjnie i genetycznie uwarunkowanym zadaniem jest poznawanie świata na wszelkie możliwe sposoby.
Chcąc zrozumieć, dlaczego plastelina i modelina są niezwykle przydatnym narzędziem, pozwalającym dziecku na udany rozwój, musimy przyjrzeć się nieco temu, jak poznaje ono świat.
Każdy etap rozwoju oznacza poznawanie i próby rozumienia otaczającej rzeczywistości – to już wiemy. W jaki jednak sposób dzieci poznają ten świat? Można by powiedzieć, że wykorzystują do tego to, co w danej chwili mają. Będą to przede wszystkim zmysły (dla każdego etapu odmienne).
Przykładowo – noworodki i niemowlęta mają tendencję do upychania sobie każdej możliwej rzeczy w ustach. Wielu rodziców martwi się, sądząc iż jest to zły i niebezpieczny (zresztą nie bez racji) nawyk. Niewielu z nich jednak zdaje sobie sprawę, iż dla ich pociechy to jest właśnie najlepszy sposób na poznawanie świata. Należy jednak pamiętać, iż mimo naturalności tego odruchu, powinniśmy zawsze pilnować, aby dziecko nie włożyło sobie do ust czegoś, co może spowodować zadławienie.
Jak “upychanie zabawek w ustach” ma się do plasteliny?
Wbrew pozorom te dwie kwestie mają ze sobą dużo więcej wspólnego, niż mogłoby się początkowo wydawać. Otóż zabawa plasteliną (podobnie jak zaciekłe “zjadanie” zabawek) służy dziecku do poznawania świata i rozwoju określonych umiejętności, a także mięśni.
Poruszanie ustami i badanie nimi zabawek pozwala dziecku nauczyć się prawidłowych odruchów podczas używania żuchwy i szczęki. Dzięki temu w późniejszych latach dziecko może bez większego problemu jeść i przełykać bez obaw o swoje zdrowie.
Dokładnie na takiej samej zasadzie należy rozpatrywać zabawę plasteliną. Zastanówmy się najpierw – w jaki sposób dziecko bawi się modeliną lub plasteliną? Najczęściej wymieniane są tutaj lepienie kształtów, zwierzątek, formowanie, ugniatanie i łączenie ze sobą różnych odcieni w jedną masę. Dzieci wydają się niezwykle zafascynowane takimi czynnościami i mogą spędzić godziny tworząc coraz to bardziej interesujące kształty – wynika to z faktu, iż na tym etapie rozwoju góruje model konstrukcyjny – oznaczający dokładnie to, co sugeruje nazwa. Już tutaj otrzymujemy znaczącą wskazówkę – dziecko zajmuje się bowiem kreatywnym tworzeniem w manualny sposób. Pedagogika utworzyła specjalny termin, który pozwala łatwo określić, co dziecko rozwija podczas takiej zabawy – jest to motoryka mała, co w przełożeniu na najprostszy możliwy język oznacza tyle co ogólna sprawność dłoni i palców.
Za co w przyszłości odpowiada motoryka mała?
Sposób, w jaki dziecko rozwija motorykę małą we wczesnej fazie rozwoju (zazwyczaj 2-4 lata), będzie w przyszłości rzutował na wiele zdolności, które powszechnie uznawane są za elementarne. Jest to na przykład pisanie, granie na instrumencie czy dowolna inna czynność, którą wykonujemy przy pomocy dłoni i palców. Plastelina i modelina, ze względu na swoją strukturę, konsystencję i plastyczność właśnie, stanowią idealne narzędzie dla rozwoju motoryki małej.
źródło: Papierowo.pl – artykuły biurowe